İtaliya uzun illərdir azərbaycanlı tələbələrin sevimli təhsil istiqamətlərindən biridir. Bunun səbəbi dövlət universitetlərinin nisbətən sərfəli qiymətlər və Avropa keyfiyyətli diplomlar təklif etməsidir. Ancaq bütün bunlara çatmaq üçün ilk addım vizadır. Tələbə vizası olmadan İtaliyada oxumaq sadəcə mümkün deyil.
Azərbaycan vətəndaşları İtaliyada 90 gündən artıq qalmaq istəyirsə, mütləq D tipli uzunmüddətli viza almalıdır. Bu viza bakalavr, magistratura, doktorantura, eləcə də uzunmüddətli dil və ya ixtisas kurslarına qəbul olunmuş tələbələr üçün nəzərdə tutulub.
Qısamüddətli yay məktəbi və ya kurs üçün isə bəzən sadə turist vizası da kifayət edir. Amma universitet proqramı üçün tələbə vizası mütləqdir. Yəni qəbul məktubun olmadan müraciət etmək mənasızdır – sənəd paketinin əsası məhz həmin məktubdur.
Ən çox verilən suallardan biri budur: “Sənədlərin siyahısı nədir?” Konsulluq bəzi hallarda detalları dəyişsə də, əsas sənədlər eynidir:
Qəbul məktubu – universitetdən aldığın rəsmi sənəd. Pasport – viza bitəndən ən az 3 ay artıq müddətə etibarlı olmalıdır. Fotoşəkil və müraciət forması – standart, amma düzgün doldurulması çox vacibdir. Maliyyə təminatı – bank arayışı və ya sponsor sənədləri. Yaşayış ünvanı – yataqxana müqaviləsi, kirayə razılaşması və ya dəvət məktubu. Sığorta – ən azı bir illik sağlamlıq sığortası çox vaxt tələb olunur.
Bir çox tələbə sənədlərin italyanca tərcüməsini unutduğuna görə gecikmələr yaşayır. Əvvəlcədən tərcümə və notarius təsdiqi məsələsini həll etsən, vaxt qazanmış olursan.
Müraciətin ilk addımı universitet qəbulunu almaqdır. Sonra konsulluğun saytından görüş vaxtı bron edirsən. Görüş günü bütün sənədləri təqdim edib kiçik müsahibədən keçirsən. Burada səndən əsasən niyə İtaliyada oxumaq istədiyini, hansı universiteti seçdiyini və necə maliyyələşəcəyini soruşurlar.
Vizanın çıxması adətən 2–4 həftə çəkir. Amma sentyabr öncəsi dövr ən sıx vaxtdır – yüzlərlə tələbə müraciət edir. Ona görə sənədləri yayda hazırlamaq və müraciəti tez etmək ən ağıllı addımdır.
Bu bəlkə də ən çox tələbəni düşündürən mövzudur. Konsulluq rəsmi rəqəm açıqlamasa da, təcrübəyə görə illik ən azı 6–7 min avro bank hesabında göstərmək məsləhətdir.
Əgər təqaüd qazanmısansa, işin çox asanlaşır. İtaliyada ən məşhur dəstək proqramlarından biri DSU (Diritto allo Studio Universitario) təqaüdüdür. Bundan əlavə, MAECI (İtaliya Xarici İşlər Nazirliyi) təqaüdü də azərbaycanlı tələbələrə açıqdır. Təqaüd sənədini təqdim etdikdə konsulluq artıq maliyyə sübutu məsələsini daha yumşaq qiymətləndirir.
Tələbə vizası adətən 1 illik verilir. İtaliyaya çatdıqdan sonra vizanı “permesso di soggiorno” adlı yaşama icazəsinə çevirməlisən. Bu sənəd olmadan nə oxumaq, nə də işləmək mümkündür. Ən vacib şərt – ölkəyə gələndən sonra 8 gün ərzində müraciət etməlisən.
Yaşayış icazəsini hər il uzatmaq mümkündür. Uzatma zamanı universitetdə aktiv tələbə olduğunu, dərslərə davamiyyətini və maliyyə təminatını yenidən göstərirsən.
Bank arayışının kifayət etməməsi. Konsulluq real xərclərə uyğun məbləğ tələb edir. Yaşayış sənədinin olmaması. “Gedib yerində taparam” yanaşması işləmir – əvvəlcədən kirayə və ya yataqxana müqaviləsi lazımdır. Sənədlərin tərcüməsiz təqdim olunması. İtalyanca tərcümə və notarius təsdiqi şərtdir. Qəbul məktubunda uyğunsuzluq. Bəzən tələbələr conditional offer ilə müraciət edirlər, amma bu, vizaya kifayət etmir.
Ən yaxşısı sənədləri 2–3 dəfə yoxlamaq və şübhəli məqamları konsulluqla əvvəlcədən dəqiqləşdirməkdir.
Milan və Roma kimi iri şəhərlərdə bir tələbənin aylıq xərci orta hesabla 900–1,200 avro olur. Daha kiçik şəhərlərdə isə 600–800 avro kifayət edir. Ən böyük xərc kirayədir. Mənzillər paytaxtlarda 500–700 avro, yataqxanalar isə 250–400 avro arasında dəyişir.
Nəqliyyat kartı tələbələr üçün ayda 25–35 avrodur. Yemək xərcləri isə daha çox yaşam tərzindən asılıdır: evdə bişirəndə 150–200 avro, kafe və restoranlarda isə bundan çox olur.
Bəli, tələbələr həftədə 20 saata qədər işləmək hüququna malikdirlər. Ən çox yayılmış işlər kafe, restoran və mağazalardadır. Amma italyanca bilmədən yaxşı iş tapmaq bir az çətin ola bilər. Buna görə də ölkəyə getməzdən əvvəl minimum səviyyədə də olsa dili öyrənmək böyük üstünlükdür.
Müraciəti tez et. Sentyabrda yüzlərlə tələbə sənəd verir, proses uzana bilər. Təqaüdləri araşdır. DSU və MAECI imkanlarını qaçırma. İtalyanca öyrən. Hətta dərslər ingilis dilində olsa da, gündəlik həyat italyancasız çətinləşir. Adaptasiya üçün hazır ol. İlk aylarda bürokratiya yorucu ola bilər, amma səbr etsən, hər şey yoluna düşür.
İtaliyada təhsil vizası mürəkkəb görünə bilər, amma əslində sadəcə düzgün planlaşdırma tələb edir. Əgər sən qəbul məktubunu vaxtında almısansa, sənədləri tam hazırlamısansa və maliyyə sübutunu düzgün göstərmisənsə, vizanı almaq çox vaxt problem yaratmır.
İtaliyada oxumaq arzundursa, vizanı maneə kimi görmə – sadəcə bir neçə addım sonra səni tamamilə yeni bir həyat gözləyir.
